Αρχιτεκτονική Προμελέτη – Διπλωματική Εργασία

Kτιριακό σύνολο εκπαιδευτικού χαρακτήρα που απευθύνεται τόσο σε ερασιτέχνες ή επαγγελματίες δύτες, όσο και σε ανθρώπους άλλων ειδικοτήτων που χρειάζονται εξειδικευμένη καταδυτική κατάρτιση (αρχαιολόγους, θαλάσσιους βιολόγους κλπ), με δυνατότητα εσωτερικής διαμονής, διατροφής, διοργάνωσης συνεδρίων κλπ. Για αυτό, στη σύνταξη του κτιριολογικού προγράμματος που έγινε για τους σκοπούς της διπλωματικής εργασίας, συμπεριλήφθηκαν: αμφιθέατρο, βιβλιοθήκη-mediateque, καφέ, 3 αίθουσες εκπαίδευσης, κοιτώνες και φυσικά χώρος προετοιμασίας κατάδυσης. Το σύμπλεγμα αναπτύσσεται στη νότια πλευρά της χερσονήσου του Αγ. Νικολάου Αναβύσσου, κατά μήκος της απόκρυμνης και βραχώδους νότιας ακτογραμμής.

Συνθετικά, μια οφιοειδής πορεία κίνησης που ξεκινάει από την είσοδο του συγκροτήματος, ενώνει τα διάσπαρτα στο βράχο κτίσματα και καταλήγει μετά από συνεχή κάθοδο στο «Κτίριο Καταδύσεων». Ο «μίτος» της πορείας συνεχίζεται νοερά την μονοκονδυλιά του με την κατακόρυφη κατάδυση στην σκοτεινή ησυχία της θάλασσας. Την κατάδυση ακολουθεί η ανάδυση / κάθαρση / αναγέννηση του επισκέπτη στο εκτυφλωτικό φως και τη φασαρία της ζωής επάνω από την επιφάνεια του νερού. Η κτιριακή διάταξη «συγκρατείται» συνθετικά σε μια ενότητα με ένα αυστηρό πρίσμα: πρόκειται για τον μεταλλικό όγκο του καφέ, σφηνωμένο κάθετα στον βράχο, που στηρίζεται σε ψηλές μεταλλικές κολώνες ξεπροβάλλοντας πάνω από τη θάλασσα.

Η αντίληψη του χώρου, αποτέλεσμα της κίνησης των επισκεπτών στο κτιριακό συγκροτήμα, δεν γίνεται με «κινηματογραφική ματιά», όπου η όραση και σύνθεση εικόνων συνθέτουν την εμπειρία. Η αρχιτεκτονική εμπειρία του περίπατου στο Κέντρο Καταδύσεων στην Ανάβυσσο απευθύνεται σε όλες τις αισθήσεις, μεταβάλλεται σε συνάρτηση με το χρόνο και μπορεί να σταθεί σε πολλά επίπεδα ανάγνωσης: από το λειτουργικό (που βρίσκονται οι κοιτώνες ή οι αποθήκες για καταδυτικό εξοπλισμό), μέχρι το φιλοσοφικό (του τελετουργικού της καθόδου και της ανόδου πχ. ως μεταφορά της ζωής, του θανάτου και της αναγέννησης). Το αλφάβητο αυτής της γλώσσας συνθέτει αρχιτεκτονικές λέξεις: η πορεία καθόδου (και ανόδου) στον βράχο περιλαμβάνει φαρδιές τελετουργικές σκάλες, στενά βιαστικά κατεβάσματα, μεγάλες εκτυφλωτικές αυλές, βήματα δίπλα σε δροσερά φρέατα, περάσματα ανάμεσα σε ψυχρές μεταλλικές κολώνες και κάτω από ψηλά στέγαστρα, πορείες ανάμεσα σε θερμούς τοίχους με παράθυρα που καδράρουν τη θέα και άξαφνες αποκαλύψεις μιας άπλετης θέας στη θάλασσα ή κρυφτό με το στόχο αυτής της πορείας, το ιδιαίτερο «Κτίριο Κατάδυσης».

Βασικό στοιχείο όλων των συνθετικών επιλογών είναι η πρόθεση για χειρισμό αντίθετων στοιχείων: κτίρια υπόσκαφα και κτίρια που σχεδόν αιωρούνται, κατασκευές φωλιασμένες στο έδαφος σαν στρείδια ή περήφανες και εξωστρεφείς πάνω σε ψηλές κολώνες στον αέρα, όγκοι συμπαγείς από μπετόν με μικρά ανοίγματα από τη μια και όγκοι ελαφρείς και διάφανοι από μέταλλο και μεγάλες γυάλινες επιφάνειες από την άλλη, λαμπερά μονοπάτια και σκοτεινές πορείες.

Η ισορροπία ανάμεσα στα αντίθετα, χωρίς να υπάρχει κακοφωνία, αλλά μία δυναμική ισορροπία στη σύνθεση, ήταν το αρχιτεκτονικό ζητούμενο.

Project για το Ε.Μ.Π. - Καθ.: Τ.Παπαϊωάνου, Σύμβουλος Στατικών: Χρ. Κιρπότιν - Φωτό, σκίτσα και σχέδια από προσωπικό αρχείο